ถ้าวันหนึ่งท่านตื่นมาตอนเช้า รู้สึกหิวเป็นกำลัง เพราะอดข้าวมาหลายวันแล้ว มองทางซ้าย เห็นบาดแผลที่เกิดจากการต่อสู้แย่งชิงอาหารเมื่อวันวาน แล้วไม่สำเร็จ มองทางขวา เห็นโรคผิวหนังที่กำลังลุกลามสุดทรมาน มองหาใครที่รู้จักสักคนก็ไม่เห็น มีแต่คนแปลกหน้า ห่มผ้าสีเหลืองสูงใหญ่ เดินไปมา แล้วท่านก็ร้องตะโกนว่า "หิวข้าวโว้ย.... ใครก็ได้ช่วยหาข้าวให้ตรูกินหน่อย.... โลกนี้ไม่มีความเมตตาเหลือแล้วเรอะ... "
ผู้คนเดินผ่านไปมา เหมือนมองไม่เห็นท่าน ไม่เข้าใจสิ่งที่ท่านพยายามร้องขอ ไล่ตะเพิดท่านไปให้ห่าง บ้างก็เอาไม้ไล่ตี บ้างก็ไล่เตะท่าน แล้วตะคอกว่า "ไอ้ตูบ เอ็งจะเห่าทำไม ไป๊ ไปไกล ๆ"
เสียงที่ท่านพยายามบอกทุกคนว่า "กรูหิว..." กลายเป็นเสียง "บร๊อกกกก ๆ โบร๋ววววว....." หรือ "เมี๊ยว ๆ หง่าว..."
ใครหลายคนอาจคิดว่า คนเป็นสัตว์ประเสริฐ มีมันสมองล้ำเลิศกว่าสัตว์ใด ๆ เหล่าสัตว์ทั้งหลาย พระเจ้าสร้างมันขึ้นมา เพื่อรับใช้คน เป็นอาหารให้แก่คน ฉะนั้นจะเลี้ยงมันทิ้ง ๆ ขว้าง ๆ หรือ ฆ่ามันก็ย่อมได้ ไม่บาป มันออกจะยินดีที่ได้รับใช้คน
ใครบางคนกลับเห็นว่า ไม่มีสัตว์ใดในโลก จะเลวไปกว่าคนอีกแล้ว คนฆ่ากันเอง คนหักหลังผู้มีพระคุณ คนคดโกง คนฆ่าสัตว์ คนมั่วกาม คนโกหก คนกินเหล้า เสพสิ่งของมึนเมา ขณะที่สัตว์บางอย่างยังมีคุณธรรมดีกว่านั้นอีก
สัตว์บางชนิดกินพืชตลอดชีวิต ไม่เคยฆ่าใคร สัตว์บางประเภทจำคนที่เคยให้อาหารมันได้ แม้เพียงครั้งเดียว และไม่เคยทรยศต่อผู้มีพระคุณ ไม่เคยคดโกง สัตว์ส่วนใหญ่ในโลก ไม่เคยฆ่าคน ท่านเคยเห็นปลาช่อนฆ่าคนตายไปกี่คน นกบางจำพวกรักเดียวใจเดียว พอเมียตาย ผัวจะตายตาม สัตว์ทั้งหลายไม่เคยโกหก และสัตว์ทั้งหลายโดยมากไม่ชอบสิ่งมึนเมา
แม้นักวิทยาศาสตร์จักยกย่องสัตว์ทั้งหลายตามขนาด และความสามารถของสมอง นักพุทธศาสตร์ยกย่องสัตว์ทั้งหลายตามศีลธรรม ครับ หากคนไม่รักษาศีล เขาก็แย่ยิ่งกว่าสัตว์เดรัจฉานเสียอีก
นักพุทธศาสตร์ยกย่อง "มนุษย์" ครับ มนุษย์แปลว่า ผู้มีใจสูง ส่วนคำว่า คน แปลว่า "ยุ่ง" ครับ และสิ่งที่แยกมนุษย์ ออกจากคน ก็คือ "ศีล ๕"
คนที่ไม่สามารถรักษาศีล ๕ ได้ ก็อาจกลายเป็นสัตว์ในอบายภูมิ ส่วนสัตว์ที่สามารถรักษาศีล ๕ ได้บริบูรณ์ ต่อไปก็อาจจักเกิดเป็นคน มีหลักฐานในพระธรรมบท เรื่องเมียของพระอินทร์ ไปเกิดเป็นนกยาง ต้องทำปาณาติบาต จับปลากินเป็นอาหาร พระอินทร์ไปเทศน์โปรด ให้ตั้งใจรักษาศีล ๕ นกยางพยายามหาแต่ปลาตายกิน (ซึ่งก็ไม่ค่อยมี) ทนหิวจนอดตาย จึงได้ไปเกิดเป็นมนุษย์
กว่าจะเกิดเป็นคนได้ นี่ก็ยากนักหนาแล้ว เกิดเป็นคนแล้ว จักพยายามเป็นมนุษย์ ก็ยากขึ้นไปอีก ครับ จักเป็นมนุษย์ได้ ต้องรู้ความ รู้เดียงสา รู้รักษาศีล เพราะศีลเกิดจาก "เจตนาเว้น" ที่เขาว่า "เวรมณี" นั่นแล การเป็นคน กับการเป็นมนุษย์ เวลาทำบุญอานิสงส์ก็ต่างกัน เขาจึงให้ขอศีล หรืออารธนาศีลก่อนทำบุญทุกครั้ง เพราะเมื่อท่านมีเจตนาเว้นเมื่อไหร่ เมื่อนั้นท่านก็เป็นมนุษย์โดยบริบูรณ์ ออกจากวัดไป ศีลขาด ท่านก็กลับเป็นคนใหม่ ศีลไม่ได้ขาดทุกเวลา ดังนั้น เวลาส่วนใหญ่ คนจึงเป็นมนุษย์ มาเป็นมนุษย์กันดีกว่า ครับ อย่ามัวเป็นคนอยู่เลย คุ้น ๆ เหมือนมีรายการฮิตรายการหนึ่ง ชื่อรายการว่า ถ้าคุณแน่ อย่าแพ้ ป.๔ (ใช่ป่าวไม่รู้ ไม่ค่อยได้ดูทีวี) ข้าพเจ้าก็ขอท้าท่านทั้งหลาย ถ้าท่านแน่ อย่าแพ้นกยาง ครับ
เรื่องใครสร้างคน สร้างสัตว์ขึ้นมา นักพุทธศาสตร์บอกว่า มันเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ครับ พระเจ้าไม่ได้สร้างคน และไม่ได้สร้างสัตว์ทั้งหลายมาเพื่อเป็นทาสของคน แต่บอกว่า คน และสัตว์ก็มีหัวจิตหัวใจ ไม่แตกต่างกัน ผิดแผกกันไป ก็ด้วยกรรมแต่หนหลังที่ทำกันมา ทุกชีวิตต่างรักชีวิตของตัวเอง ไม่มีใครเกิดมาเพื่อเป็นอาหารของใคร
จิตของคนแลสัตว์ ก็คือวิญญาณที่เวียนว่ายอยู่ในวัฏสงสาร อันไม่รู้จบสิ้น เสมอกัน
แม้นักวิทยาศาสตร์จักให้คนแลสัตว์ แตกต่างกันไปตามไฟลั่ม คลาส สปีชี่ส์ นักพุทธศาสตร์แยกแยะสัตว์ทั้งหลายด้วยภพภูมิที่ไปเกิด และหากสัตว์ใดได้รับความเอ็นดูจากคน ก็แสดงว่า เขาใกล้หมดกรรมแล้ว ในพระธรรมบทมีหลักฐานของสุนัข ที่ตายแล้วไปเกิดเป็นเทวดา ชื่อโฆสกเทพบุตร เป็นหลักฐานอย่างดีว่า แม้สัตว์เดรัจฉาน ก็ทำบุญได้ ดีกว่าใครหลายคนที่ได้เกิดเป็นคนแล้วกลับตกนรก
ในแง่ความเป็นเพื่อนเกิดแก่เจ็บตายด้วยกัน ข้าพเจ้าไม่เห็นความแตกต่าง ครับ เราทั้งหลายจงอย่าเพียงแผ่เมตตาปาว ๆ ให้สรรพสัตว์แต่เพียงลมปาก ท่องบ่นไปตามที่ว่ากันมา "สัพเพสัตตา อันว่าสัตว์ทั้งหลายทั้งปวง ที่เป็นเพื่อนทุกข์เกิดแก่เจ็บตายด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น... บลา ๆ ๆ" แต่มองให้ลึกลงไป เขาเหล่านั้น คือ คนที่ถูกขังอยู่ในร่างของสัตว์เดรัจฉาน ทนทุกข์ทรมานมาแสนนานเหลือเกิน ด้วยอำนาจของอกุศลกรรมที่เขาทำ และอีกไม่นาน เขาก็จักได้เกิดเป็นคน
ดังนั้น ถ้าท่านไม่เคยทิ้งเพื่อน ไม่เคยทิ้งญาติพี่น้องของท่าน ไม่เคยปล่อยให้คนรอบตัวต้องอดอาหาร ก็จงอย่าทิ้งสัตว์เลี้ยงของท่าน ครับ มันมีชีวิตจิตใจ มีวิญญาณ ไม่ต่างจากคน
ภพของมนุษย์ ประเสริฐกว่าภพทั้งหลาย ตรงที่คนสามารถเลือกทำความดี ทำความชั่ว สามารถเลือกที่ไปได้อย่างอิสระ ส่วนภพอื่น เป็นภพที่รับผลของกรรมเป็นส่วนใหญ่ ดังนั้นที่ใครว่า ถ้าฆ่าปลา แล้วต้องไปเกิดเป็นปลา ดังนั้นถ้าฆ่าคน ทำไมถึงไม่ไปเกิดเป็นคน จึงเป็นมิจฉาทิฏฐิ ภพของมนุษย์นั้นประเสริฐมาก มิได้มาเกิดง่าย ๆ
ขอสารภาพตามตรงว่า ข้าพเจ้าไม่ใช่คนรักสัตว์เลย ซักกะตี๊ดเดียว... อาจจะเห็นข้าพเจ้าเล่นกับสัตว์บ้าง นั่นกำลังสวมวิญญาณนางงามรักสัตว์ ครับ แท้จริงมิได้พิศมัย "พวกเขา" เลย กระนั้นทุกวันข้าพเจ้าก็ออกไปหาอาหารมาเลี้ยง "พวกเขา" ด้วยความสงสาร ด้วยความรู้สึกว่า เขาก็คือ คนคนหนึ่งเหมือนกัน
บางวันก็ขี้เกียจเสียเหลือเกิน บางวันก็รู้สึกเบื่อโลก ไม่อยากออกไปหาอาหาร ลืมตาขึ้นมาก็ถามตัวเองว่า "เราเกิดมาทำไม?"